ေမာ္ကြ်န္း ~ Maw Kyun Thar

ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့ သမိုင္းဦး

ဒုတိယ အဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္ပဲြအျပီး ၁၈၅၂ခုနွစ္၊ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ရက္ေန့ နံနက္ေျခာက္နာရီတြင္ ရန္ကုန္ျမို့ ၌ ဘုရင္ခံခု်ပ္ေလာ့ဒ္ဒါလဟိုဇီ၏ ကိုယ္စား ကပၸတိန္အာသာဖယ္ယာက “ပဲခူးနယ္ကို ျဗိတိသွ်တို့ကသိမ္းယူ လိုက္ေၾကာင္း” ဝိတိုရိယဘုရင္မၾကီး၏အမိန့္စာကိုဖတ္ၾကားေၾကျငာခဲ့သည္။ သို့ျဖစ္ရာ ထိုအခိ်န္မွစ၍ ထိုစဉ္က ပဲခူးနယ္ဟုေခၚေသာေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံသည္ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီဘဝ ေရာက္ရိွခဲ့ရသည္။ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ပဲခူးတိုင္းနွင့္ ဧရာဝတီတိုင္းတို့ပါဝင္သည္။ကပၸတိန္ဖယ္ယာသည္ ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ဝန္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီးျဖစ္သည္။

ကိုလိုနီတစ္ေခတ္လံုး ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သည္ ဧရာဝတီတိုင္း၊ေျမာင္းျမခရိုင္အတြင္း တည္ရိွခဲ့သည္။သို့ ေသာ္လည္း ၁၈၅၂ခုနွစ္အခိ်န္က ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းမရိွေသး။မတည္ေဆာက္ရေသးေပ။ထိုအခိ်န္က ျမို့ေနရာတြင္ သစ္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ား၊ၾကိမ္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ားနွင့္ ေရလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ား ေနထိုင္ရာတံငါရြာကေလးသာရိွျပီး ပတ္ဝန္းက်င္၌ထူထပ္လွေသာသစ္ေတာၾကီးမ်ားသာရိွသည္။ ျဗိတိသွ်တို့ ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံကိုသိမ္းပိုက္ျပီး၂၈နွစ္အၾကာတြင္မွ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထိုသို့ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာအခိ်န္ကား ၁၈၈၀ျပည့္နွစ္ျဖစ္ပါသည္။သို့ေသာ္ ထိုအခိ်န္ကျမို့အသြင္၊ျမို့အဆင့္သို့ ပီပီျပင္ ျပင္ေရာက္ရိွမလာခဲ့ေသးေပ။

ျမို့အသြင္သို့ ပီပီျပင္ျပင္မေရာက္ေသးေသာ္လည္းထိုအခိ်န္က ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းသည္-

ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံ၏ျမို့ေတာ္ျဖစ္ေသာ ဝန္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီးရံုးစိုက္ရာ ရန္ကုန္ျမို့ နွင့္လည္းေကာင္း၊

မနၱေလးစာပို့သေဘၤာၾကီးဆိုက္ကပ္ရာ၊အညာကုန္မ်ား ျဖန့္ျဖူးရာအထက္ဘက္ ေညာင္တုန္းျမို့နွင့္လည္း ေကာင္း၊

ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းေအာက္ဘက္လိွုင္းဘုန္းနွင့္လည္းေကာင္း၊

အေနာက္ဘက္ရိွ ခရိုင္ဝန္ရံုးစိုက္ရာ ေျမာင္းျမနွင့္လည္းေကာင္း

ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ဆက္သြယ္သြားလာရန္လြယ္လည္းလြယ္ကူသည္။လမ္းဆံုလည္းက်သည္။သို့ျဖင့္အညာကုန္၊ ေအာက္ကုန္မ်ားေရာင္းဝယ္စည္ကားလာခဲ့သည္။

ထို့ေၾကာင့္ျမို့အသြင္သို့မေရာက္ရိွေသးမီ ၁၈၉၅ခုနွစ္မွာပင္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္း၌ပထမဆံုးေဈးရံုၾကီး(ယခု ျမို့မေဈး) ကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္း၏အေရွ့ဘက္တြင္ ဧရာဝတီျမစ္၏ ျမစ္ခဲြတစ္ခုျဖစ္ေသာ ရာဇူဒိုင္ျမစ္ရိွသည္။ေမာ္လျမိုင္ ကြ်န္းသည္ ရာဇူဒိုင္ျမစ္ကိုမ်က္နွာမူကာ ရာဇူဒိုင္ျမစ္နွင့္တံုးလဲွေခ်ာင္းဆံုရာ ကြ်န္းထိပ္တြင္တည္ေဆာက္ထားေသာ ျမို့ျဖစ္သည္။ယင္းသို့ ကြ်န္းထိပ္တြင္တည္ေဆာက္ထားသျဖင့္ ျမို့ဆိပ္ကမ္းနွစ္ဖက္ျမင္ျဖစ္၍ ဆိပ္ကမ္းအေနျဖင့္ သာယာလွပပါသည္။ ရာဇူဒိုင္ျမစ္ကိုမ်က္နွာမူကာ တံုးလဲွေခ်ာင္းကိုေထာင့္မွန္ထားျပီး ေျမာက္ဘက္ (၁)လမ္းမွ ေတာင္ဘက္ (၁၅)လမ္းထိအကြက္ရိုက္တည္ေဆာက္ထားေသာေၾကာင့္ျမို့အေနအထားမွာ အကြက္အကြင္းက်သည္။ျမို့၏ ေတာင္ဘက္စြန္းက်ေသာ(၁၅)လမ္းမွာ တံုးလဲွေခ်ာင္းကမ္းနဖူးတြင္ တံုးလဲွေခ်ာင္းနွင့္မ်ဉ္းျပိုင္ေဖာက္လုပ္ထား ေသာလမ္းျဖစ္ပါသည္။ ၁၈၉၉ခုနွစ္တြင္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းသည္ျမို့အသြင္ျမို့အဆင့္သို့ေရာက္ရိွလာခဲ့ေသာလည္း ျမို့နယ္အဆင့္ ထိ သီးျခားဖဲြ့စည္းထားျခင္းမဟုတ္ေပ။ ဝါးခယ္မျမို့နယ္နွင့္ပူးေပါင္းဖဲြ့စည္းေနရေသာအဆင့္သာရိွေသးသည္။ ထို့ေနာက္ ၁၉၀၃ခုနွစ္က်မွ သာလ်င္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းသည္ ဝါးခယ္မမွ ခဲြထြက္ကာသီးျခားျမို့နယ္တစ္ နယ္အျဖစ္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ထိုအခိ်န္က ေျမာင္းျမခရိုင္အတြင္း၌လည္း ေျမာင္းျမ၊ ဝါးခယ္မ၊ အိမ္မဲနွင့္ ေမာ္ လျမိုင္ကြ်န္းဟူ၍ ျမို့နယ္ေလးခုသာရိွေသးသည္။ ျမို့အသြင္သို့ ပီပီျပင္ျပင္ေရာက္ရိွလာျပီးေနာက္ ၃နွစ္အၾကာ ၁၉၀၁ခုနွစ္တြင္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၌ ေက်းရြာေပါင္း၁၂၉ရြာရိွလာသည္။ ျမို့နယ္လံုးရိွ လူဦးေရမွာလည္း ၆၇၉၃၁ေယာက္ ရိွလာသည္။ သို့ေသာ္ ျမို့အသြင္ ျမို့အဆင့္သို့ ေရာက္ရိွလာသည့္တိုင္ေအာင္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့ေပၚရိွ လူဦးေရမွာကား ၁၇၈၂ေယာက္မွ်သာ ရိွေသးသည္။

စီးပြားေရး

အထက္ကေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္းျမို့အဆင့္သို့ မေရာက္ရိွေသးသည့္၁၈၉၉ ခုမတိုင္မီက ေမာ္ကြ်န္းျမို့၏ ေတာင္ဘက္အခို့်ေဒသမ်ား`၌ေတာၾကီးမ်ားဖံုးအုပ္လ်က္ရိွေသာ္လည္း ေတာၾကီးမ်ားကိုတစ္စ တစ္စခုတ္ထြင္ ကာ စပါးစိုက္ပို်းလုပ္ကိုင္လာၾကသည္။ ထို့ေၾကာင့္လည္း ၁၉၀၃/၁၉၀၄ခုနွစ္တြင္မူ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္အတြင္း စပါးစိုက္ပို်းမႈဧရိယာမွာ ၂၇၃ မိုင္က်ယ္ဝန္းလာခဲ့ပါသည္။ ယင္းမွရရိွေသာလယ္ခြန္ေတာ္ေငြေပါင္းမွာလည္း၂၈၅၀၀၀/ ျဖစ္သည္ဟု ဧရာဝတီ တိုင္းမင္းၾကီးက သူ၏အစီရင္ခံစာတြင္ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သည္ သမိုင္းဦးအခိ်န္ကာလကပင္ ေျမာင္းျမခရိုင္အတြင္း ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ရန္ သြားလာဆက္သြယ္ေရးအတြက္လမ္းဆံုက်ေသာျမို့ျဖစ္ေသာ္လည္း အဓိကထြက္ကုန္မွာ ဆန္စပါးျဖစ္ပါသည္။ ထို့ေၾကာင့္လည္း ျမို့၏တစ္ဖက္ကမ္းမ်ားျဖစ္ေသာရာဇူဒိုင္ျမစ္နွင့္ တံုးလဲွေခ်ာင္းေဘးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ဆန္စက္ ၾကီးမ်ားအစီအရီဝန္းရံလ်က္ရိွသည္ကိုေတြ့ရေပမည္။

ဧရာဝတီသည္ျမန္မာျပည္၏ စပါးကီ်ဟုဆိုစမွတ္ျပုရေလာက္ေအာင္ဆိုစမွတ္ျပုရေသာတိုင္းျဖစ္သကဲ့သို့ ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္းတြင္လည္း ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္၏ဆန္စပါးအထြက္နႈန္းသည္ ပထမတန္းမွေနရာယူ လ်က္ရိွေနပါသည္။

ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္နွင့္လြတ္လပ္ေရးေခတ္တို့`၌ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္သည္ဆန္စပါးအထြက္နႈန္းတြင္ ပထမတန္းမွေနရာယူခဲ့သလို ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးကိုတည္ေဆာက္ေနေသာယခုအခိ်န္တြင္လည္း ဆန္စပါးမွ်သာ မကေတာ့ဘဲ ဂုန္ေလွ်ာ္၊ေျမပဲ၊နွမ္း၊ ေနၾကာနွင့္ ပဲအမို်းမို်းကိုပါ စိုက္ပို်းေနျပီျဖစ္ပါသည္။

ပညာေရး

ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္`၌ယခင္က နွမ္းစိုက္ပို်းေလ့မရိွေပ။စတင္စိုက္ပို်းလာသည္မွာလည္းအခိ်န္ကာလ မၾကာေသးေပ။အခိ်န္ကာလ မၾကာေသးေသာ္လည္း ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္မွာ နွမ္းထြက္နႈန္းျမင့္မားမႈေၾကာင့္ ၁၉၈၃ ခုနွစ္အတြက္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖဲြ့က ခီ်းျမွင့္သည့္ဆုကိုပင္ ဆြတ္ခူးရရိွခဲ့ပါသည္။

ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့မ ေက်ာင္းၾကီး(ယခု အထက-၁)ကို ျမို့အဆင့္သို့ေရာက္ရိွျပီး ၃၄နွစ္အၾကာ၁၉၃၃ခုနွစ္ တြင္တည္ေဆာက္ခဲ့ရာ ယခုအခိ်န္တြင္ စိန္ရတုကာလပင္ေက်ာ္လြန္ခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းသည္အရင္းရွင္ လူ့ေဘာင္သစ္အတြင္းေပၚေပါက္ခဲ့သလို ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမွာလည္းကိုလိုနီပညာေရးေဘာင္အတြင္းတြင္ ေမြးဖြား လာခဲ့ရပါသည္။

သို့ေသာ္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၏ အထက ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးသည္ သမိုင္းေခတ္မ်ားကိုျဖတ္သန္းလာျပီး ယခုအခိ်န္ထိ ပညာမ်ားကိုျဖန့္ျဖူးေနေသာ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သူ ျမို့သားမ်ား၏ မိခင္ၾကီးသဖြယ္ခန့္ထည္စြာ ရပ္တည္လ်က္ တာဝန္ေက်ပြန္ေနပါေသးသည္။

ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သည္ ယခုအခိ်န္တြင္ျမို့သက္တမ္းနွစ္ေပါင္း (၁၀၀)ေက်ာ္ခဲ့ျပီျဖစ္သည္။၁၉၉၉ခုနွစ္ တြင္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့ နွစ္တစ္ရာျပည့္ပဲြေတာ္ၾကီးကို စည္ကားသိုက္ျမိုက္စြာ က်င္းပခဲ့သည္ကို မွတ္မိေနပါသည္။ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းဟူေသာအမည္မွာ ယခင္က ျမို့တည္ေနရာတြင္ ေဒါင္းမ်ားေနထိုင္သည္ကိုအစဲြျပု၍ “ေမာရျမိုင္ ကြ်န္း” ဟုေခၚဆိုခဲ့ရာမွ ေခတ္ကာလေရြ့ေလ်ာရာတြင္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု လူၾကီးသူမမ်ားေျပာ သည္ကိုၾကားခဲ့ဖူးပါသည္။

တည္ေနရာ

မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းသည္ မက်ယ္ေျပာလွေသာ္လည္း၊ ေခတ္ေရွ့ေျပးေလာက္ေအာင္မဖံြ့ျဖိုး လွေသာ္လည္း သာယာ၍ေနခ်င္စဖြယ္ျမို့ေလးတစ္ျမို့ျဖစ္ပါသည္။ယခင္က ဧရာဝတီတိုင္း၊ေျမာင္းျမခရိုင္အတြင္း တည္ရိွေသာ္လည္း ၂၀၀၈ခုနွစ္၊နာဂစ္ေလမုန္တိုင္းၾကီးတိုက္ခတ္ျပီးခိ်န္တြင္ လပြတၱာခရိုင္အတြင္းသို့ေျပာင္းခဲ့ ေသာေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သည္ အေရွ့ဘက္ရာဇူဒိုင္ျမစ္နွင့္ ေတာင္ဘက္တံုးလဲွေခ်ာင္းတို့မွ ျမို့၏ေလးဘက္ေလး တန္အားရစ္ေခြစီးဆင္းေနေသာေၾကာင့္ ေရပတ္လည္ဝိုင္းရံလ်က္ရိွေသာကြ်န္းေလးသဖြယ္သာယာလွပါသည္။

အျခားျမို့မ်ားမွ ေရလမ္းခရီးျဖင့္လာလ်င္ ျမို့အဝင္တြင္ “ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့” ဟူေသာဆိုင္းဘုတ္ၾကီးအား ဦးစြာေတြ့ရမည္ျဖစ္သည္။ထို့ေနာက္ ျပည္ေတာ္ေအးျမို့ဦးေစတီအားေဗာဓိေညာင္ပင္ရိပ္တြင္ ဆည္းလည္းသံခြ်င္ ခြ်င္ျဖင့္ ၾကည္ညိုဖြယ္ရာဖူးေတြ့ရမည္ျဖစ္သည္။ျမို့၏တစ္ဘက္ကမ္းတြင္ ျမန္မာျပည္၏အဓိကစားနပ္ရိကၡာျဖစ္ ေသာ ဆန္စပါးၾကိတ္ခဲြရာ ဆန္စက္ၾကီးမ်ားသည္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၏ဆန္စပါးအထြက္နႈန္းကိုသက္ေသျပေန ပါသည္။

ျမို့ထဲသို့ဆက္လက္ေလ့လာလ်င္ စံနစ္က်လွပေသာျမို့ကြက္အေနအထား၊ ျမို့အေရွ့ဘက္ျခမ္းတြင္ရိွ ျမို့မေဈးရံုၾကီး နွင့္ေအာင္သာယာေဈး၊ ျမို့၏အေနာက္ဘက္တြင္ဗိုလ္ခု်ပ္ေဈး တို့ရိွပါသည္။ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့ တြင္လူေနရပ္ကြက္(၁၃)ခုရိွပါသည္။ ယခုအခါ ျမို့၏အေရွ့ဘက္ရာဇူဒိုင္ျမစ္မွ ေသာင္ထြန္းေသာေသာင္ေျမေနရာ မ်ားအားျမို့ကြက္မ်ားရိုက္၍ လူေနအိမ္မ်ားစတင္တည္ေဆာက္ေနထိုင္ေနၾကပါျပီ။

ယခင္က ၁၉၃၃ခုနွစ္တြင္ ျမို့မ အထက (ယခု အထက-၁)ေက်ာင္းၾကီးကိုစတင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ရာမွ ယခု အခါ ျမို့တြင္းတြင္ အထက ေက်ာင္းနွစ္ေက်ာင္းနွင့္ အလက၊အမက ေက်ာင္းမ်ားျဖင့္ ပညာေရးက႑တြင္လည္း အထိုက္အေလ်ာက္ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္ေနခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ျမို့မ အထက(အထက-၁) ေက်ာင္းေတာ္ ၾကီးသည္ကား သမိုင္းေခတ္အဆက္ဆက္ကိုျဖတ္သန္း၍ ပညာရဲရင့္ပဲြလယ္တင့္ၾကေသာေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သား မ်ားကိုနွစ္စဉ္ေမြးထုတ္ေပးခဲ့သည္မွာ စိန္ရတုကာလပင္ေက်ာ္လြန္ခဲ့ျပီျဖစ္ပါသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမွပင္ ျမို့ နယ္ဂုဏ္ေဆာင္ခဲ့ၾကေသာ အသိပညာရွင္၊အတတ္ပညာရွင္မ်ား၊ အနုပညာရွင္မ်ားကိုလည္းမ်ားစြာေမြးထုတ္ေပး နိုင္ခဲ့ျပီးျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး၏ အေရွ့ဘက္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏လြတ္လပ္ေရးဖခင္ၾကီးဗိုလ္ခု်ပ္ေအာင္ဆန္းအားဂုဏ္ ျပုတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ လြတ္လပ္ေရးပန္းျခံရိွပါသည္။ ထိုမွ ဆက္သြားလွ်င္ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၏ တန္ခိုးၾကီး တာသတႎသာျမတ္စြာဘုရားၾကီးအပါအဝင္ ေလာကသက်မာရဇိန္ေက်းဆင္းတုဘုရားၾကီး၊ နွစ္ကိ်ပ္ရွစ္ဆူဆု ေတာင္းျပည့္ဘုရားၾကီးတို့ကိုဖူးေမွ်ာ္နိုင္ပါသည္။ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၏ တာဝတႎသာျမတ္စြာဘုရား ဝါကြ်တ္ပဲြေတာ္သည္လြန္စြာစည္ကားေသာအထင္ကရ ပဲြေတာ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ပဲြေတာ္က်င္းပေသာရက္မွာ နွစ္စဉ္သီတင္းကြ်တ္လဆန္း ၁၄ ရက္မွ သီတင္းကြ်တ္လ ျပည့္ေက်ာ္ ၁ရက္ေန့အထိျဖစ္ျပီး ဘုရားပဲြေတာ္သို့ အျမို့ျမို့အနယ္နယ္မွ ဇာတ္အဖဲြ့မ်ား၊ေဈးသည္မ်ား အျပင္ ဘုရားဖူးဧည့္သည္မ်ားလာေရာက္ၾကသျဖင့္ လြန္စြာစည္ကားေသာပဲြေတာ္တစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထို့ျပင္ ရာသီအလိုက္အားကစားပဲြမ်ားကိုလဲ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၏ အားကစားကြင္း၊အားကစားရံုမ်ားတြင္ နွစ္စဉ္က်င္းပပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးေန့အားကစားျပိုင္ပဲြမ်ားနွင့္ဆုေပးပဲြမ်ားအျပင္ ေက်းရြာအဆင့္ေဘာလံုးျပိုင္ပဲြ မ်ား၊ ျမို့နယ္အဆင့္ေဘာလံုးျပိုင္ပဲြမ်ားက်င္းပျခင္းျဖင့္ အားကစားသမားေကာင္းမ်ားကိုေမြးထုတ္ေပးခဲ့ရာ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္မွ အေရွ့ေတာင္အာရွ ေရွြတံဆိပ္ဆုရွင္လက္ေဝွ့အားကစားသမားမ်ား၊အေလးမအားက စားသမားမ်ားထြက္ရိွခဲ့ပါသည္။

ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္သည္ အထက္မွာေဖာ္ျပသကဲ့သို့ ဆန္စပါးအဓိကထြက္ေသာစိုက္ပို်းေရးျမို့ျဖစ္ပါ သည္။ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့နယ္တစ္ေလွ်ာက္ေက်းရြာမ်ားမွ စိမ္းေသာ၊ဝါေသာလယ္ကြင္းျပင္မ်ားသည္ျမို့၏ဆန္ စပါးစိုက္ပို်းမႈကိုေဖာ္ျပေနသကဲ့သို့ ဧရာဝတီတိုင္းအား အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္၏စပါးကီ်ဟုေခၚဆိုရသည္ကို သက္ေသျပေနသကဲ့သို့ရိွပါသည္။ သမိုင္းေခတ္အဆက္ဆက္ကို နွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ျဖတ္သန္းလာေသာေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းသည္ နွစ္ေပါင္း ၾကာလာသည္နွင့္အမွ် တျဖည္းျဖည္းဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္လာခဲ့ပါသည္။ ဆက္သြယ္ေရးအခ်က္အခ်က်ေသာ္လည္း ယခင္က ေရလမ္းကိုသာအဓိကအသံုးျပုရေသာေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့သည္ နာဂစ္မုန္တိုင္းအလြန္ကာလတြင္ ရာဇူဒိုင္ ၁ နွင့္ ၂ တံတားၾကီး နွစ္စင္းအပါအဝင္ တံတားငယ္မ်ားစြာ တည္ေဆာက္ျပီးစီးခဲ့ျပီျဖစ္၍ ျမို့သူ/ျမို့သား မ်ား ပညာေရး၊ေရာင္းဝယ္ေရး စသည့္တိုးတက္ေရးမ်ားအတြက္ဆက္သြယ္မႈပိုမိုလြယ္ကူခဲ့ျပီျဖစ္ပါသည္။ ယခင္က ေက်းရြာအုပ္စု (၁၀၁)ခုမွ ယခု ၁၀၈ခုသို့ တိုးျမွင့္ခဲ့ျပီး ျမို့နယ္က်ယ္ဝန္းလာသည္နွင့္အမွ် ဆန္စပါး၊ေရလုပ္ငန္းစ ေသာအရင္းအျမစ္မ်ားလည္းပိုမိုထြက္ရိွလာနိုင္ျပီျဖစ္ပါသည္။ထို့ျပင္ ယခင္ျပည္သူ့ေဆးရံုၾကီးအားေရွြ့ေျပာင္း၍ ခုတင္ ၁၀ဝဆန့္ ေခတ္မီေဆးရံုသစ္ၾကီးအျဖစ္ ၂၀၁၁ခုနွစ္ နွစ္ဦးပိုင္းတြင္ေျပာင္းလဲဖြင့္လွစ္နိုင္ခဲ့ျပီးျဖစ္ပါသည္။

[၁]

ကိုးကား

↑ အမွတ္ (၁) အေျခခံပညာအထက္တန္းေက်ာင္း၊ ေမာ္လျမိုင္ကြ်န္းျမို့၊ စိန္ရတုအထိမ္းအမွတ္မဂၢဇင္းမွ